<aside> <img src="https://s3-us-west-2.amazonaws.com/secure.notion-static.com/d7c37cf1-20b6-41e6-9d5d-b10e9af621e6/sourcing.png" alt="https://s3-us-west-2.amazonaws.com/secure.notion-static.com/d7c37cf1-20b6-41e6-9d5d-b10e9af621e6/sourcing.png" width="40px" /> Source: www.pocus101.com

</aside>

<aside> <img src="https://prod-files-secure.s3.us-west-2.amazonaws.com/91c5b8a9-2207-4846-b652-1a7eccd71b2e/7e8fb7c5-ff40-49e7-b717-a33d6debda19/doctor.png" alt="https://prod-files-secure.s3.us-west-2.amazonaws.com/91c5b8a9-2207-4846-b652-1a7eccd71b2e/7e8fb7c5-ff40-49e7-b717-a33d6debda19/doctor.png" width="40px" /> Translator: Dương Phúc Thái

</aside>

Nếu chỉ quan tâm đến POCUS, bạn sẽ khá lo lắng khi nghe đến cụm từ "Vật lý siêu âm", bạn mong rằng có một cách thật đơn giản để học và hiểu những nguyên lý phức tạp của vật lý siêu âm cũng như cách ứng dụng chúng trong lâm sàng.

Hiện nay, có nhiều nguồn tài liệu về vật lý siêu âm nhưng lại quá nặng về tính kĩ thuật hoặc không liên quan trực tiếp đến thực hành lâm sàng. Do đó, nhiều học viên bỏ qua mảng kiến thức này.

Nhưng, vật lý siêu âm lại rất cần thiết nếu bạn thật sự muốn cải thiện kĩ năng POCUS. Trong bài này, chúng tôi sẽ trình bày về vật lý siêu âm (physics) và ảnh giả (artifacts) một cách thật đơn giản, dễ hiểu và có tính ứng dụng trong lâm sàng.

Qua bài này, bạn có thể:

• Hiểu cách tạo hình ảnh bằng siêu âm.
• Chọn đúng đầu dò dựa trên tần số.
• Hiểu về vận tốc siêu âm, phản xạ, khúc xạ và sự suy hao âm.
• Hiểu về thuật ngữ trong siêu âm hay "phản hồi âm".
• Hiểu về các mode doppler (màu, năng lượng, xung, liên tục, doppler mô).
• Hiểu về tầm quan trọng của ảnh giả
• MỤC LỤC

Định nghĩa siêu âm

Siêu âm được định nghĩa đơn giản là sóng âm có tần số cao hơn ngưỡng nghe của con người (>20.000 Hz). Siêu âm trong y khoa thường sử dụng sóng âm có tần số lớn hơn (≥1.000.000 Hz (1 megaherzt)).

Mỗi đầu dò sẽ có dãi tần số riêng và bạn có thể nhìn thấy ngay trên đầu dò. Ví dụ: 2.5-3.5 MHz cho siêu âm bụng tổng quát và 5.0-10.0 MHz cho siêu âm các cấu trúc nông.

Cách siêu âm tạo ra hình ảnh - Hiệu ứng áp điện (The Piezoelectric Effect)

Máy siêu âm thường sử dụng hiệu ứng áp điện - The Piezoelectric Effect để tạo ảnh. Hiểu đơn giản, sóng siêu âm được tạo ra từ các tinh thể áp điện (piezoelectric crystals) đặt tại bề mặt của đầu dò. (Những tinh thể này rất dễ vỡ đắt tiền, do đó nên tránh làm rơi đầu dò). Sau đó, sẽ đi xuyên qua các mô mềm và cơ quan trên cơ thể người rồi quay lại đầu dò do phản xạ. Những sóng quay trở lại đầu dò này sẽ được chuyển thành hình ảnh siêu âm trên màn hình.